viernes, 14 de diciembre de 2012

ADESTE FIDELES

Posiblemente la canción de Navidad más conocida en todo el mundo. Es conocida desde el siglo XVIII y posiblemente fue escrita por el rey Juan IV de Portugal, en el XVII. Podéis encontrar más información AQUÍ.

Naturalmente está en latín.



Adeste, fideles,
laeti triumphantes,
venite, venite in Bethlehem.
Natum videte regem angelorum.

Venite, adoremus,
venite, adoremus,
venite adoremus dominum.

En, grege relicto,
humiles ad cunas
vocati pastores approperant,
et nos avanti gradu festinemus.
 
Venite, adoremus,
venite, adoremus,
venite adoremus dominum.


VOCABVLA cap. VII


 Ahora toca repasar y ver si os sabéis todo el vocabulario de este capítulo. Muchas palabras recuerdan a las lenguas que conocéis, pero -ojo- puede haber algún "falso amigo".

Para ello, HACED CLIC AQUÍ y realiza el ejercicio que, como verás, está tirado.

Tam magnus est numerus vocabulorum quae novimus ut non possimus ea numerare!

jueves, 13 de diciembre de 2012

DE VTILITATE LINGVARVM LATINAE ET GRAECAE

Si queréis saber de verdad para qué demonios sirve lo que estáis estudiando, SEGUID EL ENLACE.

Verba volant, scripta manent.

miércoles, 12 de diciembre de 2012

COLLIGE, VIRGO, ROSAS

Este es uno de los temas repetidos (tópicos) de la literatura occidental. Como el carpe diem, trata de la necesidad de aprovechar el tiempo, haciendo referencia especialmente a la fugacidad de la vida (tempus irreparabile fugit) y a que hay que disfrutar de la juventud. 

Aunque, claro, en un sentido más amplio puede entenderse como simplemente no dejar que pasen las oportunidades y no permitir que los días pasen sin sacarle algún jugo.

Y, dicho esto, ya sabéis, dilecti discipuli discipulaeque, ahora toca aprovechar el dia yendo a ESTE ENLACE y leer y contestar a las preguntas que se hacen. 

Y, por supuesto, CARPITE DIEEEMMMMMMM!

DATIVVS CASVS (II)
























- Quī sunt?
- Virī sunt.

- Quid virī dant?
- Virī mālum dant.

- Cuī virī mālum dant?
- Virī mālum fēminae dant.

- Cuī virī mālum dant?
- Virī fēminae mālum dant.

Duo vir
ī sunt, quī mālum dant fēminae. Fēmina, cuī virī mālum dant, pulchra est. Virī nōn multīs fēminīs māla dant, quia ūnum mālum habent, nōn multa; et nōn multae fēminae, sed ūna fēmina est. Mālum quod ā virīs fēminae dātur parvum est.

Dat
īvī primae declinatiōnis sunt: 
 
-ae (singularis) / -īs (pluralis)

Dat
īvus casus hominem (homines) cuī (quibus) aliquid dātur designat. 

martes, 11 de diciembre de 2012

VOCABVLA cap. VII (2)

Bueno, más madera. Es decir, más palabras que aprender.

Y pensad en palabras españolas como oculista, plenitud, especular, lacrimal, etc...

Y una pregunta difícil: ¿qué isla del extremo oriente se conoce con el nombre de Hermosa? ¿Quién le puso ese nombre? ¿Cómo se llama ahora?
A continuación, las palabras enunciadas. Entre paréntesis tenéis su género.

oculus,-i (m)
malum,-i (n)
pirum,-i (n)
osculum,-i (n)
speculum,-i (n)
lacrima,-ae (f)
plenus,-a,-um
formosus,-a,-um

DATIVVS CASVS (I)



- Quis est?
- Est vir.

- Quid dat vir?
- Vir aquam dat.

- Cuī aquam dat vir?
- Vir aquam puerō dat.

- Cui dat aquam vir?
- Vir aquam puerō dat.

Hic vir bonus est, quia aquam parvō puerō dat. Vir, quī aquam dat puerō, non improbus, sed probus est. Vir nōn multīs puerīs aquam dat, quia puer ūnus est, non multī puerī sunt. Puer, cuī vir aquam dat, parvus et pulcher est.

Datīvī secundae declinatiōnis sunt:

(singularis) / -īs (pluralis)


Dativus casus hominem (homines) cui (quibus) aliquid datur designat.

VOCABVLA cap. VII (1)

Alguas palabras más. Son las que aparecen en el capítulo VII. Memorizadlas, como siempre, mirando las láminas. Y leed el libro un par de veces.

 















Cuando las controléis (son bastante fáciles) id a ESTE ENLACE y ved la presentación.

Luego, si hay tiempo, volved a leer la lectura del libro. Veréis qué simple parece todo ahora.

Labor omnia vincit!

Ah, y los verbos se enuncian en primera persona del singular del presente de indicativo, seguida del infinitivo (y otras formas que aún no hemos dado). Así los nombraremos a partir de ahora.

exspecto, expectāre
teneo, tenēre
lacrimo, lacrimāre
verto, vertere
claudo, claudere
aperio, aperīre
tergeo, tergēre
advenio, advenīre
insum, inesse
do, dāre
curro, currere
exeo, exīre

martes, 4 de diciembre de 2012

DE CRASTINA PROBATIONE LINGVAE LATINAE

¿Que cómo preparar el examen de latín de mañana? Haced esto y por este orden :-)

1. Leed los textos y los ejercicios vistos en clase.
2. Leed y entended la teoría del Latine disco.
3. Haced todos los ejercicios del blog.
4. Mirad las láminas de vocabulario e intentar retener la mayor cantidad posible de palabras (sin traducir)
4. Copiad y rellenad los cuadros de la morfología estudiada (declinaciones, verbos)
5. Volved a leer cuantas veces podáis los textos y los diálogos.
6. Dormid bien.

NOTA: Si habéis ido más o menos al día en el estudio, no os llevará tanto tiempo. Si no... :-(

Et nunc, ecce, pelliculam aspicite: ab hoc viro vocabula Latina non recte scribuntur!


jueves, 29 de noviembre de 2012

QVO, VBI, VNDE?

Seguimos manejando las preposiciones y los acusativos, los ablativos y los locativos. 

Id a ESTE ENLACE para hacer un ejercicio con el que repasaréis los complemendos de lugar hacia dónde (QVO), en dónde (VBI) y de dónde (VNDE).

No olvidéis que los nombres de ciudades no llevan preposición para indicar estos complementos.

Praepositionibus, accusativis, ablativis, locativis iam utimur!

martes, 27 de noviembre de 2012

-T,-NT,-TVR,-NTVR ?

Pincha AQUÍ y elige la forma verbal adecuada a cada ejemplo.

Recuerda que:

3ª persona del singular: -t (activa) / -tur (pasiva)
3ª persona del plural: -nt (activa) / -ntur (pasiva)

Voces in lingua Latina duae sunt: vox activa et vox passiva.

EXERCITIVM VOCABVLORVM cap. VI (2)

Otro pequeño empujoncito para conseguir aprender más palabras de este capítulo. 


Haced este ESTE EJERCICIO ¡...y no vale dejarlo hasta conseguir todas!


Numerus vocabulorum non tam magnus est nobis quam numerus amicorum!

VOCABVLA SCHOLAE

Vamos a echar un vistazo al vocabulario de la escuela. ¡A usarlo!
(Presentación realizada por Antonio G. Amador, de Granada)

Y tranquilos, que esto no entrará en los exámenes...


Centum vocabula scholaria from Agamador 

 Vocabulis scholaris cotidie in lyceo utimur!

lunes, 26 de noviembre de 2012

EXERCITIVM VOCABVLORVM cap. VI

Ahora que ya vimos el vocabulario, leímos, hablamos y escribimos, a ver si os acordáis de estas palabrejas: enlazad AQUÍ

Además, también podéis ver AQUÍ una estupenda presentación sobre el vocabulario de este tema, realizado por  Carlos Cabanillas, profesor del IES Santiago Apóstol de Almendralejo.

Vocabula discimus Latina magis magisque in dies!!

domingo, 25 de noviembre de 2012

CORNĒLIVS ONOBĀ VRIVM IT

Leed con atención el texto varias veces y piensa cómo tiene que acabar la palabra siguiente a cada preposición.  Otra cosa, hay algunas palabras que no conocéis y que están en cursiva. Mirad la imagen y no tendréis duda.


Cornēlius, quī vir est Rōmānus amīcus Iūliī, Onobae in vīll__  pulcherrim__ prope fluvi__ habitat. Apud vīll__ eius hortus plēnus rosārum et pinōrum umbram magnam dat, sed nōn tam amoenus est quam hortus Iūliī. 
Iūlius cum famili__ su__ Vri__ habitat, ubi vīllam et servōs et ancillās habet. Vīlla eius nōn tam magna est quam vīlla Corneliī, sed in e__ sunt quoque multa cubicula, atrium pulchrum cum impluvi__, triclinium, peristӯlum plēnum līliōrum. Iūlius sine līber__ habitat, sed cum serv__ ancill__que.

Hodiē Cornēlius ā fluvi__ et ab hort__ discēdit et cum un__ serv__ Vri__ it. Oppidum Vrium, ubi amīcus habitat, procul a vill__ Cornēliī est. Prope Vri__ est metallum, ubi magnus numerus servōrum laborat. Cornēlius Onob__ Vri__ saepe nōn it, quia via inter Onob__ et Vri__ longa est.

Cornēlius amīcum suum Iūlium visitat, quī in oppid__ Vri__, nōn Rōm__, nōn Onob__, nōn Tuscul__ habitat. Laetus est, quia amīcum suum amat sed eum saepe non videt. Iam per vi__ vehitur et cantat. Post e__ servus, quī dona portat, equ__ vehitur. Equus quoque dominum vehit.
Dona, quae portāntur ā serv__, sunt librī Graecī. In vi__ servus post domin__ it, dominus ante serv__. In vīll__ Cornēlius exspectātur ab amīc__ su__ et ā fēmin__ eius, Claudiā.

 

sábado, 24 de noviembre de 2012

ONOBA AESTVARIA

Para ver los restos romanos de los que hablamos un día en clase, venid a ESTE ENLACE. Pues sí, esta ciudad de Huelva es muy antigua, de las más viejas de Europa, hundiendo sus raíces en épocas prerromanas. Tenemos restos tartésicos y púnicos, llegando a una época en que es difícil separar la realidad y la leyenda. Aunque ahora nadie lo diría.

Podéis leer sobre el acueducto romano de Huelva con más detalle en ESTA PÁGINA.

Su nombre fue para los romanos Onuba u Onoba, apellidada Aestuaria por el emplazamiento privilegiado de que disfruta, en el estuario del Tinto (Luxia) y el Odiel (Vrium). Luego se llamará Welba y, finalmente, Huelva (aunque aquí todos la llamemos Güerva).

Inter Onobam et Italicam est oppidum Ilipla, apud fluvium. Ilipla non tam antiqua est quam Onoba, sed muros habet pulchros.

jueves, 22 de noviembre de 2012

DE VOCIBVS ACTIVA ET PASSIVA

 

Una acción, un hecho, a menudo puede ser expresado desde más de un punto de vista. Así en latin -como en castellano y en otras muchas lenguas- tenemos la voz activa y la voz pasiva, una doble posibilidad para expresar una determinada acción. Realmente no son totalmente sinónimas, pues los matices son distintos y el grado de implicación del "sujeto lógico" es diferente. Pero, bueno, eso lo sabéis.

Un hecho como "los amigos compran una casa" puede decirse también "una casa es comprada por los amigos". El primer caso es voz ACTIVA (en castellano lo más frecuente) y el segundo es voz PASIVA. Lo que en activa era sujeto, en pasiva será complemento agente (introducido con "por" en español), y lo que era complemento directo pasará a ser sujeto paciente.

En latín el complemento agente viene marcado por el caso ABLATIVO y la preposición AB, si es una persona. Si no queremos o no sabemos quién realiza la acción, podemos simplemente no poner el agente.

Amici villam emunt = Villa ab amicis emitur.

Fíjate que en español la pasiva se forma con participio y verbo "ser". Esto en latín es distinto, y la marca de pasiva es una terminación distinta en la forma verbal (-TVR, -NTVR en 3ª p. sing.)

Mira con atención el vídeo dos o tres veces. Verás qué fácil.

In lingua Latina voces duae sunt: vox activa et vox passiva.

VOCABVLA cap. VI (2)

















Más palabras para recordar. A ello. No lo dejéis hasta que os las sepáis. Y nada de traducirlas, quaeso.

Habitat.
Amat.
Carpit.
Delectat.
Agit.
It / eunt.
Portat.
Ambulat.
Vehit.
Timet.
Intrat.

miércoles, 21 de noviembre de 2012

PRAEPOSITIONES



No olvidéis que, hasta ahora, las terminaciones son:
ACUSATIVO: -AM (puellam), -AS (puellas), -VM (dominum, oppidum), -OS (dominos), -A (oppida).
ABLATIVO: -Ā (puellā), -ĪS (puellīs, dominīs), -Ō (puerō).

Hay más preposiciones, ya las iremos viendo. Algunas de ellas cambian de significado de ir con acusativo a ir con ablativo (p.e. "in"). "Sub" y "super" también pueden llevar ablativo (así denotan falta de movimiento). Pero, bueno, tranquis, que ya irán apareciendo. Ahora, a latinear más. Ánimo.

Necesse est nobis praepositiones et casus memorare!

EXERCITIVM PRAEPOSITIONVM


Recuerda estos personajes y sigue ESTE ENLACE para repasar algunas de las preposiciones estudiadas hasta este momento.

Familia Simpson nos praepositiones docet.

martes, 20 de noviembre de 2012

VIAE ROMANAE IN HISPANIA




Viae ab urbe Roma ad oppida multa sunt. Multi viri et multae feminae per vias ambulant Roma Tusculum, Tusculo Capuam, Capua Brundisium... In Hispania quoque vias Romanas habemus. 

lunes, 19 de noviembre de 2012

VBI EST CRICETVS?

Para practicar más preposiciones también os vendrá muy bien el juego/ejercicio Vbi est cricetus?, también del mismo tipo. Las preposiciones son muy importantes, pues determinan el valor de los complementos circunstanciales de la lengua latina.

 Los nombres científicos de los animales y plantas se ponen en latín. Así el hamster se llama cricetus cricetus.

Cricetus in silvis habitat. Bestia minima est. Os eius est parvum, sed cum multis dentibus. Oculi eius sunt nigri, aures rotundae. Corpora cricetorum pilosa sunt .

VNDE VENIS? QVO VADIS?

Podéis (debéis) hacer este ejercicio sobre los complementos de lugar VNDE y QVO. Recordad bien que las terminaciones de las palabras tienen en latín especial importancia.

Para ello, pinchad AQUÍ. Con un poco de práctica esto está tirado.

Multae viae erant in imperio Romano, et incolae oppidorum saepe itinera faciebant.

OPPIDA, VILLAE, DOMVS, INSVLAE, MORES...

Siguiendo con las casas y la forma de vida de nuestros amigos romanos, ospongo el enlace a una interesante página sobre diferentes ciudades romanas

Echadle un vistazo, algunas de las cosas merecen la pena.

Romani cum familiis suis in villis, in domibus, in insulis habitabant. Oppida Romana plena insularum erant.

domingo, 18 de noviembre de 2012

VOCABVLA cap. VI

Y ahora, a recordar el vocabulario que nos está saliendo en este tema VI. Dentro de unos días colgaremos el ejercicio correspondiente, como siempre.
Y ya sabéis, a mirar el blog todos a diario, que las cosas se van amontonando y en dos días esto no se estudia ni se aprende (claro, que a quien se lo sepa tampoco se le va a olvidar en dos días). Lo dicho, a entrenar, es decir, a latinear.

In imagine videre potestis muros sine dubio bene notos ab omnibus... Muri Iliplae sunt, quae his nostris diebus "Niebla" appellatur. Romani hos muros exstruere coeperunt!









murus,-i
porta,-ae
via,-ae
umerus,-i
equus,-i
amica,-ae
amicus,-i
inimicus,-i
lectica,-ae
malus,-a,-um
longus,-a,-um
fessus,-a,-um

jueves, 15 de noviembre de 2012

EXERCITIVM VOCABVLORVM cap. V


No dejéis de practicar hasta que lo dominéis todo. No menospreciéis el vocabulario, si palabras no podemos hablar.

Sine verbis loqui non possumus.

miércoles, 14 de noviembre de 2012

DOMVS, DVLCIS DOMVS

Las villae eran las casas residenciales situadas normalmente en el campo o a las afueras de las ciudades. Podían ser simplemente para disfrutar del retiro, de la paz lejos del bullicio de la urbs, o bien centros de explotaciones agrícolas, por lo general no muy grandes. Las villae rusticae eran las que se situaban en el campo.

 

Pero las casas de las familias ricas eran las domus, situadas en la ciudad y más pequeñas que las villae. En el vídeo ves la reconstrucción de una domus.

La mayoría de la gente, bastante pobre, vivía en insulae, o bloques de apartamentos, de varias plantas y muy incómodos.

Romani domus, villas insulasque habitabant, quarum pulcherrimae erant domus, maximae villae.

martes, 13 de noviembre de 2012

VOCABVLA QVO MODO DECLINANTVR

Aunque ya conocéis muchos sustantivos y adjetivos, si os fijáis, veréis que -hasta ahora- todos ellos siguen solo cuatro modelos: VILLA, SERVVS, PVER y LILIVM. Así pues, si controláis bien la morfología de estos cuatro sustantivos, podréis perfectamente identificar las terminaciones de cualquier otro sustantivo o adjetivo aparecido en nuestro libro en estos primeros temas. 

villa
Decimos que VILLA (villa,villae) es de la PRIMERA DECLINACIÓN. Las palabras de la primera declinación las reconocemos fácilmente por la -a- de su tema (raíz), que la vemos en casi todas sus formas. 

Los sustantivos de este grupo son fundamentalmente femeninos, pero existe también un buen puñado de sustantivos masculinos. 

En los adjetivos de tres terminaciones (-us,-a,-um o -er,-a,-um) se reservan estas terminaciones para el femenino.



La SEGUNDA DECLINACIÓN es algo más compleja, ya que pueden aparecer formas como SERVVS (servus, servi), como PVER (puer, pueri) o como LILIVM (lilium, lilii). Las palabras que constituyen esta declinación tienen un tema en -o- (p.e. servos, puerorum, lilio...), que reconocemos en algunas formas, aunque no en todas (servus, pueri, liliia...). 

Los sustantivos de esta declinación que acaban en -us son mayortariamente masculinos, pero algunos son femeninos. Todos los sustantivos en -er son masculinos, y los en -um son neutros. 

Los adjetivos reservan la terminación en -us para el masculinos y la en -um para el neutro.

Hay que tener en cuenta un detalle especial de esta declinación: los sustantivos y adjetivos que acaban en -us, hacen su vocativo singular en -e

Por otro lado, todos los neutros (también los de las declinaciones que aún no hemos estudiado) hacen los primeros tres casos iguales entre sí, y el plural de éstos es siempre en -a.

Declinationes latinas facillime discere possumus, quia faciles memoratu sunt!